Móng tiết lộ gì về sức khỏe của bạn?
Móng mọc trực tiếp từ biểu bì và được cấu tạo bởi nhiều lớp chất đạm cứng như sừng gọi là keratin. Keratin cũng là thành phần căn bản của tóc và lớp ngoài cùng của da. Móng không có tế bào sống và mọc ra từ một nhóm tế bào đặc biệt gọi là gian bào có nhiều mạch máu, nằm dưới quầng móng. Quầng móng hình bán nguyệt, mầu trắng nhìn rất rõ ở ngón tay cái. Khi lớp gian bào bị hư hao móng sẽ không mọc ra được.
Khác với xương, canxi không có ảnh hưởng tới sự tăng trưởng của móng. Vào tháng thứ tư của thai kỳ, thai nhi đã bắt đầu có móng trên đầu ngón chân, tay. Móng tăng trưởng liên tục suốt đời người chứ không giống như tóc, mọc ít năm, tạm ngưng một thời gian rồi mọc tiếp.
Lý thú về móng:
- Mỗi ngày móng tay dài ra khoảng 0,1mm tức là từ 3 đến 5 mm mỗi tháng. Móng tay mọc nhanh hơn móng chân 2 hoặc 3 lần.
- Móng mọc chậm ở người cao tuổi, mọc nhanh hơn ở phụ nữ có thai, nam giới và người trẻ.
- Móng ở ngón tay dài mọc nhanh hơn hơn là ngón ngắn.
- Móng mọc nhanh ở bàn tay thuận, vì máu dồn tới nhiều hơn.
- Vào mùa hạ, móng mọc nhanh hơn so với mùa đông, vì mùa hạ tay chân cử động nhiều, máu lưu thông nhiều hơn.
- Suy dinh dưỡng, nóng sốt, bệnh trầm trọng trì hoãn sự tăng trưởng của móng.
- Móng mọc nhanh ở người bị bệnh cường tuyến giáp.
- Ban ngày, móng mọc mau hơn ban đêm vì tay chân luôn cử động, máu dồn tới nhiều.
- Ngón tay gõ trên bàn phím máy vi tính, máy chữ, phím đàn dương cầm đều kích thích móng mọc nhanh.
Nhìn móng đoán bệnh:
1. Móng giòn, dễ gẫy là một trong những vấn đề thường gặp, có nhiều nguyên nhân:
- Cơ thể thiếu khoáng chất sắt. Kết quả một nghiên cứu tại Anh cho thấy móng tay rất nhạy cảm với sự suy giảm chất sắt. Họ quan sát móng của một số phụ nữ thiếu sắt, móng của các phụ nữ này rất dễ gẫy, hồng cầu giảm. Sau khi bổ sung sắt, các móng đều trở lại bình thường. Thiếu sắt cũng gây ra thay đổi hình dạng của móng: móng trở nên phẳng hoặc có hình cong ngược lên như cái thìa.
- Móng tay phẳng, dẹp là một trong nhiều dấu hiệu của bệnh Raynaud. Trong bệnh này, các động mạch ngón tay có phản ứng co thắt quá mức với lạnh, cảm xúc mạnh, rung động liên tiếp của bàn hai tay, dưới tác dụng của hóa chất nicotine... Hậu quả là các ngón tay bị những cơn xanh tái, tê tê rất khó chịu vì giảm lưu thông máu.
- Móng tay tiếp xúc thường xuyên với chất tẩy rửa, chất hòa tan, sơn móng tay...cũng dễ trở nên giòn, gẫy.
- Trong các bệnh của thận, bệnh nấm móng, móng cũng hay bị giòn.
2. Vết trắng trên móng có thể là dấu hiệu thiếu kẽm vì thực phẩm không cung cấp đầy đủ. Nhu cầu kẽm mỗi ngày khoảng 15mg. Trong bệnh gan hoặc bệnh thận, móng cũng có mầu trắng.
3. Móng tay mầu vàng có thể là dấu hiệu của viêm phế quản kinh niên, và thường thấy ở người nghiền thuốc lá.
4. Nhiều rãnh nằm ngang trên mặt móng có thể là dấu hiệu của một bệnh trầm trọng với nóng sốt hoặc người đó đã trải qua một cuộc giải phẫu.
5. Trong bệnh xơ cứng gan, móng có mầu trắng đục, thay vì mầu hồng của các mạch máu nằm ở dưới móng.
6. Móng có mầu xanh trong trường hợp cơ thể trúng độc kim loại đồng hoặc bạc.
7. Cường tuyến giáp có thể làm móng tách khỏi lớp Da ở dưới.
8. Cơ thể thiếu dưỡng khí lâu ngày vì các bệnh tim, phổi có thể làm cho móng to phình ra.
9. Hội chứng “móng tay vàng”- là một bệnh gồm có ba dấu hiệu cùng xuất hiện: tụ nước ở màng phổi, móng tay có mầu vàng và sưng phù các hạch bạch huyết ở chân tay.
10. Hội chứng “móng tay - xương bánh chè” là một bệnh bẩm sinh. Trẻ có rối loạn chức năng thận, móng kém phát triển hoặc không có, xương bánh chè đổi hình dạng...
11. Một số dược phẩm làm thay đổi mầu của móng. Thuốc quinacrine trị sốt rét làm móng có mầu xanh vàng, thuốc tetracycline, phenothiazine làm móng có mầu nâu, thuốc chặn sự tăng sinh các tế bào ung thư tạo ra các vệt trắng nằm ngang trên mặt móng....
12. Móng tách rời khỏi da do ảnh hưởng của tia nắng ở những người đang điều trị với một vài loại dược phẩm như tetracycline, isoniazid, indomethacin...
Các thay đổi này cần phải được bác sĩ chuyên khoa xem xét và đưa ra kết luận có bệnh hay không.
Các bệnh của móng:
Móng có thể bị một số bệnh gây ra do các tác nhân từ trong hoặc ngoài cơ thể.
1. Mặc dù móng do chất keratin cứng tạo ra, nhưng khi ngâm móng vào nước quá lâu, móng trở nên giòn. Lý do là móng có những lỗ nhỏ li ti, nên nước ngấm qua móng nhanh hơn là qua biểu bì. Nước làm cho móng căng tấy. Khi được mang ra khỏi nước, móng khô và teo lại. Trường hợp này thường thấy ở người làm bếp nấu ăn, bơi lội, đánh bắt cá, rửa chén bát...Mỹ phẩm làm bóng móng và chất hòa tan lau sơn móng cũng làm móng giòn, nứt, dễ gẫy.
2. Bệnh nấm móng rất phổ biến và cũng khó chữa lành. Bào tử nấm bám trên móng, hủy hoại lớp keratin và sinh sôi nẩy nở rất nhanh. Móng trở nên gồ ghề, dầy, nứt, đôi khi tách rời khỏi đầu ngón tay. Các loại thuốc bôi thoa đều ít công hiệu để tiêu diệt nấm. Bệnh có thể tái phát. Bệnh nấm móng chân thường xảy ra khi đi chân đất ở nơi công cộng hoặc do chân ẩm ướt, hấp hơi.
3. Móng thụt thường xẩy ra ở ngón chân cái. Mép của móng cong lại và mọc lẹm vào phần mềm quanh móng, gây ra đau đầu ngón chân. Bệnh thường xảy ra khi giầy quá chật, mang giày cao gót, đi trên đầu ngón chân, hoặc khi cắt móng quá sát da...Nhiễm khuẩn có thể xảy ra nếu không điều trị ngay. Khi móng đâm ngang nhiều hơn và đã làm mủ, nên đi bác sĩ để được cắt bớt một phần móng hư và cạo bỏ phần Da nhiễm độc.
4. Nhiễm độc xung quanh móng do các vi khuẩn như Staphylococcus aureus, Proteus. Bệnh có thể điều trị được bằng thuốc kháng sinh và phẫu thuật loại bỏ mủ tích tụ quanh móng.
5. Trong bệnh vẩy nến, bệnh rụng tóc từng vùng, móng có mầu đục, biến dạng, gồ ghề rất khó điều trị...
Nguồn: Theo Thế giới tiêu dùng
